Eronning Isroilga bergan zarbalaridan ko'rilgan zarar 3 mlrd dollar deb baholandi

Isroil Eron bilan 12 kunlik mojaro oqibatida yetkazilgan zararni 10 milliard shekel (taxminan 3 milliard dollar) deb baholadi. Bu mablag‘lar raketalardan zarar ko‘rgan binolarni tiklash va mahalliy biznesga tovon to‘lash uchun kerak bo‘ladi, deb xabar berdi Bloomberg agentligi 26-iyun, payshanba kuni Isroil moliya vazirligi va soliq idorasiga tayanib.

"Bu biz duch kelgan eng jiddiy muammodir. Isroil tarixida bunday vayronagarchilik hech qachon bo'lmagan", - dedi tovon to'lash uchun mas'ul bo'lgan Soliq idorasi rahbari Shay Aharonovich.

Smeta ishlatilgan qurol va havo mudofaa tizimlarini almashtirish xarajatlarini o'z ichiga olmaydi, shuning uchun zararning yakuniy miqdori sezilarli darajada yuqori bo'lishi mumkin. Moliya vaziri Bezalel Smotrix urushning umumiy xarajatlari 12 milliard dollarga yetishi mumkinligini tan oldi. Isroil Markaziy banki rahbari Amir Yaron Bloomberg telekanaliga bergan intervyusida ancha mo‘tadilroq baho berdi – taxminan 6 milliard dollar.

Iqtisodiyot uchun salbiy oqibatlar

Hamas radikal islomiy harakati tomonidan sodir etilgan terror hujumidan so‘ng mintaqada 20 oydan beri davom etayotgan qurolli mojaro bosimi ostida bo‘lgan Isroil iqtisodiyoti yangi muammolarga duch kelishi mumkin. Markaziy bank avvalroq joriy yilda YaIM o‘sishi 3,5 foizni tashkil etishini bashorat qilgan edi, biroq hozir bu prognozlar qayta ko‘rib chiqilmoqda.

Isroilning hisob-kitoblariga ko'ra, Eron bilan urush, asosan, o'q otish xususiyati tufayli, avvalgi mojarolarga qaraganda ancha qimmatga tushdi. Avvalgi zarbalar qishloq va siyrak aholi punktlarini nishonga olgan bo‘lsa, bu safar nishon Isroil markazidagi aholi zich joylashgan shaharlar, jumladan, mamlakat aholisining yarmiga yaqini istiqomat qiluvchi Tel-Aviv metropoliya hududi bo‘ldi.

Bundan tashqari, Eron raketalari ancha kuchli edi. Ko'pchilikda kamida 500 kg og'irlikdagi jangovar kallaklar bor edi va ularda parcha-parcha o'q-dorilar bo'lgan. Isroil maʼlumotlariga koʻra, Eron mojarodan oldin 2000-2500 ta shunday raketaga ega boʻlgan va ularning yarmiga yaqinini oʻzida saqlab qolgan. Isroilda vayron qilingan obyektlar orasida mamlakatning eng yirik ilmiy markazlaridan biri, Veyzman instituti, Hayfadagi eng yirik neftni qayta ishlash zavodi va Isroil janubidagi shifoxona bor.

Isroil va Eron o'rtasidagi urush

Mamlakatlar o‘rtasida havo hujumlari almashinuvi 13-iyun kuni Isroil Eronga uchuvchisiz uchoqlar va raketalarning birinchi to‘lqinini uchirgach boshlangan. Otishma deyarli ikki hafta davom etdi va AQSh prezidenti Donald Tramp 24-iyun kuni ertalab o‘t ochishni to‘xtatish to‘g‘risida e’lon qilganidan keyingina yakunlandi.Isroil xizmatlari ma’lumotlariga ko‘ra, hujumlarda 28 kishi halok bo‘lgan, 1300 dan ortiq kishi jarohatlangan. Eron rasmiylari 627 kishining o'limini ma'lum qildi.

Mojaro paytida Isroil iqtisodiyoti amalda to'xtadi: maktablar va korxonalar yopildi, muhimlaridan tashqari. Moliya vazirligi maʼlumotlariga koʻra, korxonalarga tovon puli 5 milliard shekelga yetishi mumkin, bu 2023-yil oktabr oyidan beri Hamas hujumlari va Hizbullohning Livandan oʻqqa tutilishi natijasida vayronagarchiliklar uchun toʻlanganidan ikki baravar koʻp.